भुदरगड किल्ला – इतिहास, श्रद्धा आणि निसर्गाचा संगम भुदरगड किल्ला हा कोल्हापूर जिल्ह्यातील भुदरगड तालुक्यात वसलेला एक प्राचीन किल्ला आहे. इ.स. 1190 मध्ये शिलाहार राजा विक्रमादित्य भोज यांनी याची निर्मिती केली. इ.स. 1667 मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी गडाची दुरुस्ती करून येथे लष्करी ठाणे स्थापले आणि दक्षिणेकडील संरक्षणासाठी त्याचा प्रभावी वापर केला. गडावरील प्रमुख स्थळांमध्ये गोव्यातील मंदिरशैलीत जांभ्या दगडात बांधलेले भैरवनाथ मंदिर, शिवमंदिर, दुधसागर तलाव, दीपमाळा, तटबंदी, गुहा मंदिर, समाध्या आणि ऐतिहासिक तोफा यांचा समावेश होतो. इतिहास, श्रद्धा आणि निसर्ग यांचा त्रिवेणी संगम असलेला भुदरगड किल्ला महाराष्ट्राच्या गौरवशाली परंपरेची साक्ष देतो आणि प्रत्येक भेटणाऱ्याला सांस्कृतिक अभिमानाची अनुभूती देतो.